Atomske jezgre u povijesti svemira

Jelavić Malenica, Deša; Mijatović, Tea; Prepolec, Lovro Atomske jezgre u povijesti svemira. In: Znanstveni susreti 3. vrste (7 July 2011 - 8 July 2011) Zagreb, Hrvatska. (Unpublished)

Preview

PDF - Published Version - poster Download (18MB) | Preview

Abstract

Želimo li objasniti nukleosintezu elemenata, moramo spojiti dva naizgled suprotna ekstrema svemira: njegove gotovo najmanje objekte (atomske jezgre) s ponajvećima (zvijezdama, galaksijama i svemirom u cjelini). Atomske jezgre su na scenu povijesti stupile vrlo rano. U primordijalnoj nukleosintezi, koja završava 3 minute nakon Big Banga, formirane su najlakše jezgre: 2H, 3He, 4He, 6Li i 7Li. Sve teže jezgre generirane su u nuklearnim reakcijama koje se odvijaju u svim fazama života zvijezda - od mirnog gorenja vodika u pp i CNO ciklusima, preko eksplozivnog gorenja helija, ugljika i težih elemenata u kojima nastaju elementi do željeza, do s i r procesa koje čine reakcije izazvane neutronima. U eksplozijama supernova prerađeni zvjezdani materijal i najteži stvoreni elementi raspršuju se u svemir, te tako postaju dijelom novih zvijezda i planeta. Danas, 13,7 milijardi godina nakon nastanka prvih jezgri, u svijetu kakvog poznajemo imamo 92 prirodna elementa i preko 3100 prirodnih i umjetnih izotopa! Važan zadatak nuklearne fizike je rasvijetliti vrlo složene puteve odvijanja reakcija u zvijezdama i svojima otkrićima objasniti zastupljenost elemenata koju danas uočavamo. Naročito su bitni eksperimenti koji uključuju jezgre 12C i 16O, s obzirom da je omjer tih elemenata odigrao ključnu ulogu u razvoju života u svemiru. Predstavljena su tri eksperimenta koja se tiču reakcija bitnih za nukleosintezu na kojima su sudjelovali autori ovog postera: posredno mjerenje reakcije 12B→8Li + 4He, koja je vrlo važna za modeliranje nukleosinteze u slučaju nehomogenog ranog svemira; izučavanje najsporijeg procesa u CNO ciklusu 14N(p, γ)15O; istraživanje strukture jezgre 17O rezonantnim raspršenjem 13C na 4He.

Item Type:	Unpublished conference/workshop items or lecture materials
Uncontrolled Keywords:	atomic nuclei; nucleosynthesis
Subjects:	NATURAL SCIENCES > Physics > Atomic and Molecular Physics
Divisions:	Division of Experimental Physics
Depositing User:	Deša Jelavić Malenica
Date Deposited:	19 Sep 2012 13:03
URI:	http://fulir.irb.hr/id/eprint/319

Actions (login required)

View Item